Kalıp yayı
ISO 10243 KALIP YAYLARI
TELSANAT ‘ da üretilen standart Kalıp yayı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir, ayrıca TELSANAT Yay müşterilerinin talepleri doğrultusunda özel Kalıp yayları ve kare kesitli yayları tasarlayıp üretmektedir.

Toleranslar Serbest uzunluk: ±%1
Yaylanma oranı: ±%10
Dış çap: Yayın dış çapı, yaya yataklık yapacak kovan çapından daha küçük olmalıdır. Azami 2-3 mm.
İç çap: Yay iç çapı yay ayar civatasının standart çapından azami 2-3 mm daha büyük olmalıdır.
Kalıp yayı Seçimi ve Kullanımında genel tavsiyeler;

Çalışma şartlarının gerektirdiği en hafif ve uzun yay seçilmeli.
Kalıp yayı Çalışma mesafesi asla yukarıda gösterilen maksimum kapanma oranını geçmemeli.
Kalıp açıldığında bu iki konuya dikkat edilmelidir.
Kalıp içerisinde yerleştirilen yaylara en az %5 oranında baskı uygulanmalı.
Her yay için aynı seviyede tabla sağlanmalı.
Bozulmayı ve kırılmayı önlemek için Kalıp yayı ayar civatası kullanılmalı.
Yayın çalışacağı yuva çapı yay dış çapından geniş olmalı, yay ayar civatası çapı da yay delik çapından küçük olmalıdır.

Kalıp Yayları
DH : yuva çapı

Dd :pim çapı

:bxh, d :tel kesiti

Lo :yay serbest boyu

R :yay katsayısı (1 mm esneme için gerekli yük)

A :uzun yay ömrü için önerilen esneme

XXX :minimum tahmini ömür

B :ortalama ömür için önerilen esneme

YYY :minimum tahmini ömür

D :Tam esneme (yaklaşık değer)
125
C :maximum esneme

Kalıp Yayları
ÖNERİLER, TALİMATLAR VE SINIRLAR

Katalogta bulunan tablolarda, ortalama çalışma – esneme

değerleri altında yayların minimum kullanım süresinin

görmek mümkündür.

En uygun kullanımı ve gösterilen minimum kullanım süresi

değerlerini yakalamak için aşağıdaki açıklamaları dikkatle

inceleyiniz:

– KalıpYayları tasarım aşamasında dikkatle seçin;

– Serbest boyla çapı oranı 3,5’i geçen yayları bir kılavuz pim

ile kılavuzlayın;

– Destek ve baskı yüzeylerine yayların dikeyliğinden emin olun;

– Mümkünse daha düşük yüklemelerde ( ön yükleme uygun

şekilde arttırılmalıdır) daha uzun yay kullanın;

– Serbest uzunluğun %5’inin minimum ön-yüklemesine

başvurun;

– Yaylara maksimum kursun üzerinde asla baskı uygulamayın;

– Kalıp elemanlarının yeniden işlenmesi durumunda yayın

kurulu boy ölçülerini ve çalışma boyunu mutlaka kontrol edin.

Normal olarak yeniden işlem sonrası yay baskı oranları artar.

– Kalıp yayı aşındırıcı faaliyetlerden koruyun;

– 250°C’lik çalışma ısısını aşmayın. 120°C’e çıkarken önemli

bir yüklem düşüşü görülmez, bu ısının üstünde her 40°C’de

ortalama %1’lik kayıp hesaba katılmalıdır.

– Bir seferde tek yay değiştirmeyin, bunun yerine bütün

yayların aynı zamanda değiştirileceği programlı bakım

prosedürünü kullanın;

– Kalıp yayı fiziksel özelliklerini değiştirmeyin ( kesme, içe

ve/veya dışa bükme). Eğer yukarıdaki koşullara uymazsa en

kısa sürede mininum ömür değerleri düşecektir.

Doğru kullanıldığında gösterilen minimum ömür değerlerinin

hayli üzerinde performans seviyelerine ulaşılmaktadır. Kalıp yayları